زمان تقریبی مطالعه: 1 دقیقه
 

اجتبا (مفردات‌نهج‌البلاغه)






اجتباء یا جَبَی (به فتح جیم و باء) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای جمع کردن و جمع نمودن به‌گونه اختیار و برگزیدن، است که حضرت علی (علیه‌السلام) در فرمان مالک اشتر و... از این واژه استفاده نموده است.


۱ - مفهوم‌شناسی



اجتباء یا جَبَی (به فتح جیم و باء) به معنای جمع کردن و جمع نمودن به‌گونه اختیار و برگزیدن، آمده است. چنان‌که گفته می‌شود:«جبایة الخراج؛ جمع کردن مالیات.»
واژه «مجتبی» نیز به معنای جمع کننده است.

۲ - کاربردها



امام (صلوات‌الله‌علیه) در فرمان مالک اشتر نوشته است: «هذا ما امر به عبدالله علّی امیر المؤمنین، مالک بن الحارث الاشتر فی عهده الیه حین ولّاه مصر: جبایة خراجها، و جهاد عدّوها و استصلاح اهلها و عمارة بلادها.»
همچنین امام (علیه‌السلام) در بیانی دیگر فرموده است: «و اشهد ان محمّدا عبده و رسوله المجتبی.»

۳ - تعداد کاربرد



این واژه چهار ‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.

۴ - پانویس


 
۱. ابن منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۱۲۸.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۲۷، نامه۵۳.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۵۷، خطبه۱۷۸.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۵، خطبه۱۱۹.    


۵ - منبع


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جبی»، ص۲۰۱-۲۰۲.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.